Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş,13 Mayıs Cumartesi günü Halk Tv’ ye konuk oldu. Fatih Ertürk’ün canlı olarak sunduğu programa Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç.Dr.Lütfü Savaş, CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay, İçişleri Eski Bakanı Saadettin Tantan ve Gazeteci Zeynep Gürcanlı katıldı.
Program sunucusu Fatih Ertürk Soma’da yaşamının yitirenlerden Ali Yüksel için kızı Betül Yüksel’in babasına yazdığı mektubu okuduktan sonra Soma’da yaşamını yitirenler 3’üncü yılında saygıyla anıldı. Program sunucusu Fatih Ertürk Sayın Başkan Soma’da yaşanan olayların benzerlerini şehrinizde yaşıyorsunuz. Hatay’da da buna benzer tablolar var. Suriyeliler var kardeşini, annesini, babasını kaybetmiş insanlar var burada yaşananlar gibi, sizin şehrinizde yaşanan olaylar hakkında aklınıza kazınan olaylar var mıdır?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, bundan 4 yıl önce Reyhanlı’da büyük bir facia yaşadık. Terör eylemi sonucu 52 hemşehrimizi kaybettik. Bundan 3 yıl önce Soma’da 301 vatandaşımızı bugün de 24 kardeşimizi kaybettik. Hepsine Allahtan rahmet diliyorum. Tüm ailelerin ve milletimizin başı sağ olsun. Biz 6 yıldır bu sıkıntılarla uğraşan bir şehiriz. Türkiye’de Suriye’den gelen 3 milyon misafir varsa bunların 500 bini Hatay’da yaşıyor. Nüfusa göre oranladığımızda Kilisten sonra, şehrin nüfusuna göre en fazla misafiri biz ağırlıyoruz. Dün Avrupa delagasyonunun yapmış olduğu önemli bir organizasyondaydık. Hatay’da ikamet eden Suriyeli çocuklarla bu dramı tüm dünyayla paylaşmaları için bir koro oluşturduk. Aynı bizim Medeniyetler Korosu gibi dünyanın her yerinde tüm semavi dinlerin ilahilerini, otantik türkülerini hep bir ağızdan dünyayla paylaşıyor ve barış gelsin diye uğraşıyoruz. Komşumuzda savaş oluyor Hatay savaşın içindeymiş gibi her gün silahlar ve bombalar patlıyor diye bir algı var. Savaştan psikolojik olarak en çok çocuklar, kadınlar ve yaşlılar etkileniyor. Savaştan kaçıp Türkiye’ye gelenler burayı bir umut olarak görüyor. 6 yıldır bu dramın içerisinde bize sivil toplum örgütleri, devlet adamları, büyükelçiler, konsoloslar, askeri ateşeler geliyor ve hep bu konuşuluyor. Bu durum bir doktor olarak beni çok üzüyor. Komplikasyonlarla, pansumanla uğraşıyorlar kanamayı nasıl durdururuz yarayı nasıl iyileştiririz diyorlar bu savaş durmadan ne o kan durur ne de o yara iyileşir. Devlet büyüklerimizle, sorumluluk makamındakilerle bu işi nasıl daha çok insan ölmeden çözeriz onu konuşmamız gerekiyor. Suriyeli çocuklarla oluşturduğumuz korunun ilk konserini İzmir’de ikincisini Fransız Sarayında gerçekleştirdik. Bu koroyu Avrupa’ya götürmek barışa katkı sağlamak istiyoruz. Küçük menfaatlerle büyük umutları yok etmemeleri ve insanlığı daha fazla öldürmemeleri lazım. Bu dramı ilimizde sadece Suriyeliler değil bizde yaşıyoruz. Belki bunların 20 bin kadarı izole yaşıyor geriye kalan 480 bin Suriyeli Hatay’ın tüm ilçelerinde içimizde yaşıyorlar. Altyapıda, üstyapıda, sosyal alanlarda, yollarda sıkıntılarımız daha çok artıyor.
Program sunucusu Fatih Ertürk, İhtiyaçlar nasıl karşılanıyor Sayın Başkan, maliyetler size ağır gelmiyor mu?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, kamplarda, çadırlarda, konteynır kentlerde yaşayanların masraflarını devlet karşılıyor. Diğer kısımlarını stklar, hayırseveler karşılıyor. Bazıları da fabrikalarda, el sanatlarında, tarlada ve kendi işlerini kurarak hayata entegre oluyorlar. 500 bin Suriyeli’nin 150 bini çocuk ve eğitime muhtaç. Devletimizin, hayırsevelerin, belediyelerin katkılarıyla ancak 3’te 1’ine eğitim verebiliyoruz.
Program sunucusu Fatih Ertürk sayın başkan eğitim almayan bu çocuklar Türkiyedeki hayata uyum sağlayabilecekler mi?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, uyum sağlamaları çok zor çünkü eğitimi olmayan birinin kendi toplumuna faydası yok iken o insanların entegre olmasından söz edemeyiz.
Program sunucusu Fatih Ertürk, Sayın Başkan Suriyeli 500 bin insanın geri dönme ihtimali var mı?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, oradaki şartlar olgunlaşırsa bence buradakilerin büyük bir kısmı döner. İnsanlar doğal olarak vatanlarına gitmek isterler.
Program sunucusu Fatih Ertürk, Sayın Başkan Ortadoğudaki karışıklıklar ticaret hacminizdeki gerilemelerden sonra EXPO2021 çıkış yolu arayan bir Hatay için nasıl bir öneme sahip?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, Hatay nüfusunun dörtte birini Suriye’den gelen misafirler oluşturuyor. Hatay tarım, yaş sebze meyve tahıl ürünlerinde 13-14 ülkeye ihracat yapıyordu. Lojistik sektöründe çok büyük bir ihracat ağımız vardı. Türkiye’de ve Avrupa’da kriz olsa bile Hatay dingin ve sakin bir şekilde yoluna devam ederdi. Suriye olaylarından sonra küçülen ve daralan bir ekonomimiz oldu. Türkiye’de en önde olduğumuz üretimlerimiz Demir Çelik ürünleri, enerji sektörü, filtre, çimento sektörü dışında ihracata yönelik ürünlerimiz de vardı. Yaş sebze ve meyvede Türkiye’de ilk birkaç şehirden biriydik. Turizm sektöründe de büyüyen bir ivmeye sahiptik. Çantacı diye tabir ettiğimiz her gün Suriye’den gelip giden ihtiyaçlarını Uzun Çarşı’dan karşılayan insanlar 750 bin dolar gibi para bırakıyorlardı esnafa. Şimdi bunların hiçbiri yok. İhracatta roro seferleriye çok az bir ihracat yapabiliyoruz. İki sınır kapımızdan Reyhanlı ve Yayladağı’ndan 13-14 ülkeye gidemiyoruz. Bunun dışında yaşamın her alanında çalışan Suriyeliler yüzünden gençlerimiz iş bulamıyorlar. Sadece altyapı ve üstyapı değil vatandaşlarımıza psikolojik destek de vermeliyiz. Hatay halkının moral motivasyonunun yerinde olmasını istiyoruz. Ekonomik ve gelecek anlamında mutlu olmasını istiyoruz. Bu nedenle de belediye başkanı olarak yeni açılımlar yapmak zorundayız.
Program sunucusu Fatih Ertürk, Sayın Başkan Adalet ve Kalkınma Partisi Hükümeti’nin size bir desteği var mıdır?
Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, ekstra bir destek yok Ankara bağlamında da bir negatiflik yok bize karşı. Yerel siyasetçiler ve Hataylı olan Ankara’da bulunan siyasetçilerimizin bir kısmı biz ne yaparsak yapalım bunu engelleme peşinde oluyor ama Ankara’dan özel bir engelleme olmadı.
Program sunucusu Fatih Ertürk, O bölgenin hayata kazandırılmasındaki çıkış yolunuz ve çalışmalarınız nelerdir?
Hatay Büyükşehir Başkanı Doç Dr.Lütfü Savaş, bu sıkıntılı durumu uzun süre götürmemiz mümkün değil. Bir ayrışma olacaktır. İşin içinde psikolojik, ekonomik ve sosyolojik sıkıntılar var. Eğitim çağındaki çocukların üçte biri eğitim alabiliyor bu durum 3-5 sene sonra başımıza daha büyük sıkıntılar getirecektir. Bizim insanımızda ekonomik sıkıntıya rağmen umutlu olması yarın Ortadoğudaki hadiseler söndüğünde biraz daha olsa huzur geldiğinde bizim orada lojistik, inşaat, tarım, sanayi, turizm sektörlerinde hazır olmamız gerekiyor. Biz Expo ile onları canlı tutmak için çalışacağız. Expo yetkililerine hep şunu söyledik bu organizasyonu Avrupa’da yapmak çok kolay mesele Hatay’da yapmaktır. Biz o yüzden bu işi yürekli bir şekilde istedik. Bu işi burada yapmak insanlara da çok büyük bir destektir. Dünya’nın en büyük 3’üncü organizasyonunu birincisi olimpiyatlar, ikincisi dünya kupası ve üçüncüsüde Expo’yu burada yapacak olmanın gurunu yaşıyoruz. Expo kültür, sanat, tarih, eğitim, eğlence ve bahçecilik alanlarında yapılıyor. Bunlardan en büyüğü bahçecilik ve bu diğer alanlarda da eklemeler yapılabiliyor. Hatay çiçek konusunda Avrupa’nın en zengin şehirlerinden biri.2500 civarında çiçeğimizin 250’si endemik türde ve Hatay’dan başka hiçbir yerde yok. Fransa bu sektörde yıllık 22 milyar Euro ihracat yaparken daha çok bitkiye ve çeşide sahip ülkemiz 50 milyon Euro ihracat yapmaktadır. Bu organizasyonla birlikte artık hızlanmak zorundayız altyapımızı, yollarımızı, asi nehrimizi, tarihi dokuyu restore etmek zorundayız. Türkiye’nin yüzde 24’ü Hatay’ın yüzde 51’i kırsal kesimlerde yaşıyor,3 yıl önce Büyükşehir statüsü kazanmış Hatay’ın kırsal kesimlerinde altyapı yok yol yok bunlar için gece gündüz çalışmalarımıza devam ediyoruz. Asi Nehri yazın kuruyor kışın taşkınlara sebep oluyor bunları rehabilite etmek zorundayız. Kendimizi derleyip toplamamız geleceğe daha umutla bakabilmemiz için Expo hepimiz için büyük bir fırsat. Bu ödevlerimizi stklar, devletimiz ve belediyelerimizle birlikte yapmamız gerekiyor.
