Halk arasında ‘Biyonik Kulak’ olarak da bilinen Koklear İmplant’la ilgili merak edilen soruların yanıtlarını Hisar Intercontinental Hospital KBB Hastalıkları, Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Seyhan Alkan’dan öğrendik.
Koklear İmplant (Biyonik Kulak) nedir?
Halk arasında ‘Biyonik Kulak’ olarak da bilinen Koklear İmplant, işitme cihazlarından yeterli yararı göremeyen veya işitme cihazlarının yetersiz kaldığı ileri/çok ileri işitme kaybı olanlara yardımcı olmak amacıyla tasarlanmış cerrahi müdahale ile takılan bir iç kulak protezidir. Biyonik kulak sistemi iki bölümden oluşur. Birincisi 2-4 saatlik bir operasyonla iç kulağa yerleştirilen implantın iç kısmı; ikinci bölüm ise alınan konuşmaları işlemleyen mikrofon, ses hassasiyet ünitesi, ses ayar kontrolünün yer aldığı kulak arkasına takılan dış kısımdır. Sesler, dış parçadaki mikrofon tarafından alınır ve elektriksel sinyallere dönüştürülür, sinyaller konuşma işlemcisine ulaşır. Burada kodlanır ve radyo dalgaları aracılığıyla deriden geçip implanta ulaşır. İmplantın, kokleada (salyangoz) bulunan elektrotlarına bir dizi elektriksel uyarım yollanır. Bu yolla işitme siniri bu uyarımları alır ve beyne yollar. Beyin bu sinyalleri ses olarak algılar.
Kimler bu uygulamadan yararlanabilir?
- Doğuştan veya sonradan işitme kaybına uğrayan 0-5 yaş arası çocuklar ve yetişkinler,
- İşitme kaybı sadece iç kulaktaki bir sorundan kaynaklanan ve işitme cihazları ile yeterli konuşma bilgisi alamayanlar,
- İşitme yeteneği varken geçirilmiş hastalık operasyon ve kaza sonucu işitmesini kaybeden erişkinler,
- 95 dBHL ve üstü kaybı olanlar,
- İleri, çok ileri ve total işitme kaybı olanlar bu uygulamadan yararlanabilir.
Kimler için bu uygulama uygun değildir?
- İyi ayarlanmış bir cihaz kişiye yeterli konuşma ve anlama kapasitesi sağlıyorsa,
- Çok uzun süredir ileri derecede işitme kaybı varsa,
- İşitme kaybının ana nedeni koklea değilse,
- Koklea, elektrotları alamayacak kadar kötü durumda, işitsel sinir hasarlı veya mevcut değilse,
- Kişi anestezi ve operasyona dayanabilecek kadar sağlıklı değilse Koklear İmplant uygulaması uygun değildir.
Koklear İmplantın yararları nelerdir?
Günlük sesleri duyma: Koklear implant kullanıcıları daha çok çevresel sesleri duyma yeteneğine kavuşabilirler. Böylece kişinin çevresi ile daha yakın ilişki kurma şansı olur.
Konuşmayı Anlama: Bu durum çocuklarda belli bir zaman alsa da konuşma sesleri anlaşılır hale gelir. Konuşulanları işitebilme yeteneği özellikle dudak okuması yapanlara çok yardımcı olur ve çoğu kullanıcılar için günlük yaşamında iletişimi çok kolaylaştırır.
Konuşmayı Geliştirme, İyileştirme: İmplant kullanıcıları kendi konuşmalarını ve diğerlerinin konuşmalarını işiterek zamanla kendi konuşmalarını düzeltebilirler.
Gürültülü Ortamlarda Dinleme: Gürültülü ortamlarda hızlı uyarı kapasitesi ve ileri konuşma işlemcisiyle konuşmaların anlaşılmasını sağlar.
Biyonik Kulak (Koklear İmplant) ameliyatı nasıl yapılır?
Her açıdan ameliyata hazır olan aday için Koklear İmplant operasyonu genel anestezi altında yaklaşık 2-4 saat sürer. Operasyonun riski diğer kulak operasyonları ile eş değerdedir. Kulak arkası kemikte implant için yer açılır. İç kulağa küçük delik açılır. Elektrot taşıyıcısı kokleaya (iç kulağa) sokulur. Elektrot taşıyıcısı ve implant paketi sabitlenir. Yara kapatılmadan önce elektrot fonksiyonu test edilir. Genellikle hastalar ayıldığında herhangi bir rahatsızlık yaşamazlar. Ameliyat sonrası ihtiyaç söz konusu olduğunda ağrı kesici; enfeksiyon riski açısından ise koruyucu antibiyotik tedavisi verilir. Aynı gün ayağa kalkan hastalar genellikle 3 ila 5 gün sonunda hastaneden taburcu olurlar.
Koklear implantla duyma nasıl gerçekleşir?
Odyolog tarafından kişiye özel hazırlanan konuşma işlemcisi operasyondan 3-6 hafta sonra takılır. Bilgisayara bağlanan konuşma işlemcisinin programı, sesin tınısı, gürlüğü ve zamanlama ayarlarını içerir. Bilgisayar kontrol edilmiş seviyelerde ürettiği sinyalleri konuşma işlemcisi vasıtasıyla kullanıcıya iletir. Kullanıcı için duyabileceği en az ses seviyesi (eşik seviyesi) ve en yüksek fakat rahatsız etmeyen ses seviyesi (en rahat seviyesi) belirlenir. Kokleanın içindeki tüm elektrotlar için bu iki seviye göre ayrı ayrı saptanır. Böylece sesler duyulur, fakat hastayı rahatsız etmez. Takip eden seanslarda bu program tekrar ayarlanır. Takip sürecinde, kullanıcı ve ailesi koklear implant ekibi tarafından en büyük yararı sağlamak için düzenlenmiş takip programına mutlaka uymalıdır.
