Kar yağışı geldi gelecek derken, hayatı olumsuz yönde etkileyen lodos ondan önce geliverdi. Bardaktan boşalırcasına yağan yağmura rağmen yumuşak olan hava, aslında göründüğü kadar iyi değil. Özellikle lodos, sobayla ısınanlar için zehirlenme riskini artırıyor.
Bacaların duman ve gazları çekişinin yeterli olmamasına lodos da eklenince karbonmonoksit zehirlenmelerinin artış gösterdiğine dikkat çeken Hisar Intercontinental Hospital Klinik Laboratuvarlar Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bekir Sami Uyanık; ‘Özellikle sobalardan sızan karbonmonoksit gazı, kokusuz olması nedeniyle solunum yoluyla doğrudan ve çok yoğun olarak kana geçip oksijen alınmasını engelleyerek, zehirlenme ve ölümlere yol açıyor’ açıklamasında bulundu.
Bu belirtileri dikkate alın!
Karbonmonoksit zehirlenmesi yavaş yavaş ortaya çıksa da, aşağıdaki belirtileri dikkate almak gerekir. Bunlar:
-Baş ağrısı,
-Baş dönmesi,
-Mide bulantısı,
-Kusma,
-Ciltte kırmızılık,
-Kas krampları, -Nefes darlığı,
-Kalp çarpıntısı,
-Zehirlenme ilerledikçe bilinç kaybı ve solunumun yavaşlayarak durması.
İlkyardım nasıl olmalıdır?
İlkyardım yapacak kişinin öncelikle kendisini de, karbonmonoksit dumanından koruması gerekir. Camlar açılmalı ya da kırılmalı, elektrik düğmelerinden kesinlikle uzak durulmalı ve zehirlenen kişi o ortamdan hızla uzaklaştırılarak açık havaya çıkarılmalıdır. Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaşıldığında, ağız ve burun temizlenmeli, zehirlenen kişinin nefes alıp vermesi durmuşsa, suni solunuma (Temel Yaşam Desteğine) başlanmalıdır. Bu işlemler yapılırken aynı anda en yakın sağlık kurumuna da gidecek şekilde ambulans çağrılmalıdır.
Karbonmonoksit zehirlenmesi nasıl tedavi edilir?
Karbonmonoksit zehirlenmesinin tedavisi, hastanın klinik durumuna ve kandaki “karboksi hemoglobin (COHb)” miktarına göre yapılır. Hastalara, serum takıldıktan sonra, hayati durumu kontrol altına alınıp, kalp, akciğer ve beyin fonksiyonları değerlendirilir. Karbonmonoksit zehirlenmesi şüphesi olan veya teşhisi konulan her hastaya, hızla yüksek dozda (tercihen %100) oksijen verilir. Ağır karbonmonoksit zehirlenmesinde, kalp-dolaşım sistemi ve nörolojik bozuklukların görülme ihtimali yüksek olduğundan, yaklaşık 4 saatlik %100 oksijen tedavisine rağmen düzelmezse, hiperbarik oksijen tedavisine başlanması gerekir. Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT), tümüyle basınç odasına giren hastaya, yüksek basınçlarda, aralıklı olarak %100 oksijen solutulmasıyla uygulanan bir tedavi şeklidir. Özellikle beyin başta olmak üzere, hayati organlardaki karbonmonoksitten etkilenmiş hücrelere oksijen sağlanarak, canlılığı devam ettirilir, daha fazla hasar görmemesi sağlanır.
Zehirlenmeleri önlemek için…
-Şofben ve kombi ile ilgili sorunlarda, mutlaka yetkili servislerle görüşün.
-Şofbenin, uygun genişlikte ve havalandırmasının yeterli olduğu bir yerde olması gerekir. Hava girişlerinin, her zaman açık olup olmadığını kontrol edin.
-Bacaların tıkanık olmadığından emin olmak için, gerekli yıllık kontrollerini yaptırın.
-Kapalı garajda, araçlarınızı çalışır durumda bırakmayın.
-Lodoslu havalarda, soba yakmamaya çalışın; başka bir alternatifiniz yoksa çok dikkat edin ve özellikle gece soba yakmayın.
-Sobadan gaz, duman çıkmadığından, söndüğünden emin olduktan sonra uyuyun.
-Acil sağlık durumlarında, 112’yi arayın.
