Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından Atatürk Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen “Ortadoğu’nun Geleceği” konulu konferansa, konuşmacı olarak Prof. Dr. Çağrı Erhan katıldı.
Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATAUM) direktörü olan Prof. Dr. Çağrı Erhan, konferansta Ortadoğu’nun yakın geçmişi, bugünü ve yarını ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
“Ortadoğu’da pek çok sorunun kaynağı Sykes-Picot Anlaşması”
Prof. Dr. Çağrı Erhan, Ortadoğu’da yaşanmakta olan pek çok sorunun kaynağının I. Dünya Savaşı sonrası çizilen haritalarda, yapılan pazarlıklarda olduğunu dile getirdi. Sorunun fitilini ateşleyen olayın ise İngilizlerin ve Fransızların I. Dünya Savaşı devam ederken aralarında yaptıkları Sykes-Picot Anlaşması olduğunu belirten Erhan, daha sonraki anlaşmalarla birlikte Ortadoğu topraklarında Yahudilerin söz sahibi olduğunu aktardı. Erhan, “Dönemin süper güçleri Ortadoğu’daki nüfus yapısına dikkat etmeden sadece ve sadece kendi çıkarları doğrultusunda zaman zaman da haritaya cetvel koymak suretiyle siyasi sınırlar çizdiler. Sadece bunu yapmakla kalmayıp yıllar içerisinde bu bölgede kendi çıkarlarına hizmet etsinler diye diktatörleri desteklediler. Bazen askeri müdahaleleri teşvik ettiler bazen de bizzat kendileri de darbe planladılar. Dolayısıyla Ortadoğu 1919’dan bu yana hiçbir zaman dışa açılamadı” şeklinde konuştu.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra ABD ve Sovyetler Birliği’nin arasında soğuk savaşın başladığını dile getiren Erhan, “ABD bölgenin stratejik önemini bilerek müttefiklerinin sayısını arttırırken Sovyetler Birliği ise kendisine yakın bir takım yönetimlerle ilişki kurmaya çalıştı. Vekâleten mücadele dediğimiz süreç de bu dönemde başladı. ABD kendi müttefiklerine silah satarken Sovyetler de kendi müttefiklerine silah sattı. Ama kendi çıkarları gerektirdiğinde doğrudan müdahaleden de kaçınmadılar” ifadelerini kullandı.
“Filistin ve İsrail arasındaki barış görüşmeleri sonuçsuz kalıyor”
Ortadoğu’da İsrail’in etkisine de değinen Prof. Dr. Erhan, “İsrail sistematik olarak Filistin topraklarında yerleşim yeri açıyor. Filistinlilerin giriş ve çıkışlarını kontrol ediyor. Filistinlilerin toprağı ekip biçmelerini, ticari faaliyette bulunmalarını vb. gündelik işlerini dahi kısıtlıyor. Üstelik Kudüs’ün her iki devlet tarafından vazgeçilmez olması Filistin ve İsrail arasındaki sorunları çetrefilli bir hale sokuyor. Yaşanan tüm bu sorunlar yüzünden girişilen barış görüşmeleri de sonuçsuz kalıyor” diye konuştu.
Son yıllarda yaşanan Arap Baharı ile ilgilide konuşan Erhan, “ABD’nin istediği gibi sonuçlanmayan Arap Baharı bölgede demokratikleşme açısından önem taşıyor. Diktatörler halk ayaklanmasıyla bir bir devriliyor. Demokrasi öyle veya böyle bölgeye hakim olacaktır” şeklinde konuştu.
Tarih Bölümü tarafından düzenlenen program Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin Gözübenli’nin Prof. Dr. Çağrı Erhan’a plaket ve çiçek takdim etmesiyle sona erdi.
