Türkiye otomobil pazarında geçtiğimiz yıl 664 bin 655 adetlik binek araç satışıyla rekor kırılmıştı. Söz konusu rekorun ardındaki en önemli nedenlerin başında firmaların, finansman kuruluşlarının da desteği ile uyguladıkları kampanyalar geliyordu. 100 lira peşinatla, hatta hiç peşinatsız 72 aya kadar uzanan vadelerle otomobil satışı gerçekleştirildi.
Dünya Gazetesi’nden Gültekin Kara’nın haberine göre bu satışların içindeki ithalatın oranı yüzde 80’lere ulaşması ise ekonomi yönetimini rahatsız etti. Cari açık riski nedeniyle bir dizi tedbir almayı hedefleyen Ankara, tüketici kredilerini kullanıma sınır getirdi. 1 Şubat 2014 tarihi itibariyle hayata geçen bu tedbirlerle otomobil satın alımında tüm alışkanlıklar değişecek. Bugün bu tedbirlerin neler getireceğini ve tüketiciye nasıl yansıyacağını masaya yatırdık.
Önce Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun ilgili yönetmeliğine bir göz atalım.
“Tüketicilere, binek araç edinimi amacıyla kullandırılacak taşıt kredilerinde ve taşıt teminatlı kredilerde veya yapılacak finansal kiralama işlemlerinde, kredi tutarının taşıtın değerine oranı taşıtın nihai fatura değeri 50 bin Türk Lirası ve altında olanlar için yüzde 70’i aşamaz. Bu oran, nihai fatura değeri 50 bin Türk Lirasını aşan binek araçlarda, bedelin 50 bin Türk Lirasına kadar olan kısmı için yüzde 70, 50 bin Türk Lirasının üstünde olan kısım için yüzde 50 olarak uygulanır. İkinci el binek araçlarda taşıtın değerinin tespitinde kasko değeri esas alınır.”
“6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 57’nci maddesinin birinci fıkrasında tarif edilen konut finansmanı kapsamında kullandırılan krediler ile diğer gayrimenkul alımı amaçlı krediler hariç olmak üzere, tüketici kredilerinin vadesi 36 ayı, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ayı aşamaz.”
Bu tebliği ile neler değişecek. Yönetmelikle birlikte kullanılabilecek kredi miktarı yaklaşık 22 bin lira olacak. Bir başka deyişle bu aracı almak isteyen tüketicinin yaklaşık 10 bin TL bir peşinat vermesi gerekecek. Pazarda asıl sıkıntı ise tebliğin ikinci cümlesiyle açıklanan kısımdan yaşanacak. Gerek yılbaşında devreye giren ÖTV artışı, gerekse Euro kurlarının fiyatlara yansımasıyla birlikte otomobil pazarındaki araç fiyatlarında önemli oranda zam yapılmış durumda.
