Yöresel ürünlerin coğrafi ayırt edici özelliklerinin tespit edilerek çok rahat bir şekilde pazarlanmasını sağlayan coğrafi işaret sistemi sayesinde, özellikle o ürünlerin bulunduğu bölgede iktisadi kalkınmanın amaçlanması hedefleniyor. Bu kapsamda uzun yıllara dayanan çalışmaların ardından yavaş yavaş da olsa ilerlemenin olduğu ve bazı ürünlerimize coğrafi işaretlerin alındığı biliniyor. Türkiye’de bu konuyla ilgilenen başta YÜCİTA olmak üzere üniversiteler ve ticari kuruluşların gayretleriyle Avrupa’nın coğrafi işaret modeliyle elde ettiği ticari başarılar örnek alınmaya çalışılıyor. Uzmanlar, Türkiye’de 2 bin 500’e yakın bir ürün potansiyelinin olduğunu ve bu sayede yöresel kalkınmanın yanı sıra Türkiye’nin refahının da oluşacak olan güven etiketiyle birlikte ticari işaret modeliyle artabileceğinin altını çiziyor.
ÜRETİCİLER İÇİN UMUT VERİCİ BİR PANEL
Bu hedef doğrultusunda Antakya’da bir otelde Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA)’nın koordinasyonunda Mustafa Kemal Üniversitesi ve Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) işbirliğinde ‘Uluslararası Coğrafi İşaretler Paneli’ düzenlendi. Yerli ve yabancı panelistlerin derinlemesine bir bakış açısıyla ve bilimsel veriler ışığında ele aldıkları panel, Türkiye’nin yöresel ürünler konusundaki potansiyelini gözler önüne sererken üreticilerimizin refah seviyesinin artması için de umut verdi.
BÖLGESEL KALKINMA HEDEFLENİYOR
Panel öncesi konuşma yapan DOĞAKA Genel Sekreteri Onur Yıldız, “Coğrafi işaretler; bölgemizin, Ülkemizin ve milli değerlerimizin tanıtılması ve ürünlerimizin pazarlanması alanında önemli bir adım olarak görülmektedir. Bununla beraber hem iktisadi hayatta hem de sosyal hayatta belli bir hareketliliği ve sahiplenmeyi sağlamaktadır. Panel vesilesiyle bölgemizde bilinçlenmenin oluşturulmasını ve farkındalığın yaratılarak bölgesel kalkınmayı hedeflemekteyiz” dedi.
COĞRAFİ İŞARETLER KÜRESEL BİR OLGU
Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu ise, coğrafi işaretlerin günümüzde küresel bir olgu olduğunu ve son derece hızlı geliştiğini belirtti. Bütün dünyada bu konunun büyük bir ciddiyetle sürdürüldüğüne dikkati çeken Tekelioğlu, halen dünyada yaklaşık kayıtlı 10 bin coğrafi işaret bulunduğunu ve bunların üçte birinin Avrupa Birliği’nde yer aldığını söyledi.
TÜRKİYE’DE 180 ÜRÜNE COĞRAFİ İŞARET VERİLDİ
Şuan Avrupa Birliği’nde 1261 coğrafi işaretin olduğunu kaydeden Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu Türkiye’deki potansiyele değindiği açıklamalarında şunları aktardı: “Türkiye’de de çok hızlı bir gelişme var. 1995 yılından bu yana 180 ürüne coğrafi işaret verildi. Bu, ülkemiz için çok önemli. ‘Niçin Önemli?’ Ülkenin coğrafi işaret potansiyeli özellikle yöresel ürünler bağlamında son derece büyük. Patent Enstitüsü anketlerine göre ülkemizde 2 bin 500 coğrafi işaret alabilecek ürün bulunuyor. Önemli bir potansiyel var ama bu ürünlerin coğrafi işaretler yoluyla korunması, geliştirilmesi ve gelecek nesillere aktarılması lazım. O bakımdan coğrafi işaretlerin rolü çok önemlidir. Üreticileri ve tüketicileri haksız rekabete karşı koruyan önemli bir araçtır.”
ÜLKEMİZDE BÜYÜK BİR POTANSİYEL VAR
Hatay Vali Yardımcısı Orhan Mardinli de ülkemizin gerek coğrafi konumu ve özellikleriyle gerekse köklü kültürlere ev sahipliği yapmasıyla coğrafi işaretler bakımından oldukça büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade etti. Mardinli; kısa mesafelerde kayda değer çeşitlilik arz eden ekolojik yapısı, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış olması ve farklı milletlerden kültürleri barındırması gibi özellikleri sayesinde ülkemizdeki coğrafi işaret tescili sayısının çok daha artacağını dile getirdi.
ÜNİVERSİTE İLE ŞEHRİMİZİN İŞBİRLİĞİNİ ÖNEMSİYORUZ
Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hasan Kaya ise Hatay’ın hem ekolojik açıdan hem de kültürel açıdan Türkiye’deki ve dünyadaki sayılı coğrafyalardan birisi olduğunu vurguladı. Marka kent olma yolunda Hatay’ın hedefi bulunduğunu söyleyen Rektör Kaya, “Hatay’ın var olan ekolojik ve kültürel değerlerinin yasal olarak koruma altına alınmasında Coğrafi işaretleme sisteminden yararlanmak tek ve zorunlu bir yol olarak karışımıza çıkmaktadır” diye konuştu. Bu nedenle gerekli bilimsel çalışmaların güdümlü projeler halinde yürütülmesi ve Türkiye’de bir ilk olarak MKÜ’de ‘Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Araştırma Merkezi’nin kurulması gerektiğini belirten Rektör Kaya, “Biz bu konuda üzerimize düşeni fazlasıyla yapmaya hazırız ve Hatay’ın markalaşması ve kalkınması yolunda Üniversite ile şehrimizin dinamiklerinin işbirliğini önemsiyoruz” diye konuştu.
Konuşmaların ardından yerli ve yabancı katılımcıların görüşlerini aktardıkları Uluslararası Coğrafi İşaretler Paneli’ne geçildi. İki oturum şeklinde gerçekleşen panel; hukuki, teknik ve pazarlama boyutlarıyla tartışılarak önemli görüşlerin dile getirilmesine katkı sağladı.
Panele, Hatay Vali Yardımcısı Orhan Mardinli, Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hasan Kaya, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Mardinli, DOĞAKA Genel Sekreteri Onur Yıldız, kurum müdürleri, üreticiler, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve alanında uzman konuşmacılar katıldı.
