Türküler
Çukurova bozlaklarının etkilerini taşıyan Hatay türküleri genel olarak Gavurdağı yöresi özelliklerini yansıtır. Yörede söylenen uzun havalar ya Gavurdağı ve Barak ağzı uzun havaları ya da bunların etkilerini taşıyan özgün ezgilerdir. Yaygın olarak söylenen uzun havalar genel olarak Hüseyni makamı ile bu makama akraba makamlardır.
Halk müziği yönünden Antakya türkülerinin diğer ilçelerden farklı bir yapısı vardır. Türk Sanat Müziği karakteri taşıyan ve bu müziğin makam sisteminden büyük ölçüde etkilenen Antakya türküleri özellikle kupleler arasındaki uzun, birkaç ölçü devam eden “aaah” ya da “amaan” gibi sözcüklerle dikkati çeker. (Örnek: Altın Tasta Gül Kuruttum)
Antakya’ da eskiden bahar aylarında halk doğaya açılır (sahraya çıkar), yeşillik, ağaçlık yerlerde salıncaklar kurarak eğlenir, türküler söylenirdi. Bu sırada salıncakların salınımına uygun olarak (2/4′ lük 4/4′ lük ritimde) söylenen türkülere “sallangaç türküleri” adı verilirdi. Ayrıca düğünlerde, kadınlar dışarıda oynamadıkları için kapalı yerlerde kendi aralarında eğlenir, oynarlardı. Bu eğlence sırasında darbuka veya bakır leğen çalarak çoğunluğu doğaçlama olan oyun türküleri söylerler, türkülerden sonra “ha ha” lar çekip bunun ardından zılgıt çekerlerdi.
Başlıca Türkülerin Adları:
Gül Kuruttum | Hanım Arabaya da Binmiş |
Aman Aman Bağdatlı | Tütüncüden Tütün Aldım |
Hekim Başı | Gemi Gelir Aka Aka |
Lofçanın Altında Kuyu | Pınara Vurdum Kazmayı |
Kına Havası | Meryem |
Yaprak Gazellendi | Hasan Dağı |
derelerde Biter Haşiş | İki Geyik Bir Derede |
Yüksek Minarede | Ninam |
Samancılar Saman Çeker | Elmas dolu Çekmece |
Altın Tasta Gül Kuruttum | Berber |
Cemal | Atlandım İndim Eşiği |
Eli Elime Değdi | Bağdadın Hamamları |
Halk Oyunları
Hatay’ da oynanan oyunlar halay grubuna girer. Yörede davul, zurna, def, zil, argun ve dümbelek ile çalınıp oynanan bu oyunlarda daha çok karakter olarak aşk, sevinç, taklit ve ağıt (dertlenme) konuları işlenir. Hatay oyunları Adana, Gaziantep yöreleri ile benzerlik gösterir. Ayrıca yörede Çerkez oyunları (Çeçen, Aspura, Kafe, Rig gibi) da oynanmaktadır.
Başlıca halk oyunları:
Küllük | Halebi |
Kaba | Koyser |
Garibin Ayağı | Şerci |
Havuş | Rişko |
Deliarap | Kırıkhan |
Zennube | Hizmeli |
Arci | Yağlık Kenarı |
Bağdat’ ın Hamamları | Eli Elime Değdi |
işime çok yaradı teşekürler