Türkiye, dünya petrol ve doğalgaz rezervlerinin dörtte üçüne sahip olan Ortadoğu, Orta Asya ve Kuzey Afrika ile bu kaynakları en yoğun biçimde kullanan Avrupa arasında önemli bir köprü konumda olup, jeo-stratejik öneme haizdir.
Hazar Bölgesinde ve Ortadoğu’da önemli hidrokarbon rezervlerinin keşfedilmesiyle birlikte, coğrafik konumu itibariyle kuzey-güney, doğu-batı enerji koridorları ekseninde bulunan ülkemiz petrol potansiyeli bakımından uluslararası yatırımcılar için cazip hale gelmeye başlamıştır.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın tahminlerine göre söz konusu bölgeler arasındaki enerji ticareti 2030 yılına kadar mevcut hacmin iki katını aşacak olup, Türkiye, Avrupa’nın arz güvenliğini sağlamada bir köprü işlevini görecektir. Karadeniz’de yürütülen sismik çalışmalar, Karadeniz’de petrol ya da doğalgaz olabileceğine dair bulguları ortaya koymuş, Akdeniz’de, Kıbrıs’ın güneyinde doğalgaz bulunmuştur
Türkiye Cumhuriyeti petrol kaynaklarının millî menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili bir şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamak amacıyla 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu 11 Haziran 2013 tarih ve 28674 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
6491 sayılı Türk Petrol Kanunu ile petrol arama ve üretim faaliyetlerinin arttırılması sağlanacak, arama ve üretim şirketlerinin yatırım yapmaları teşvik edilmekte olup, oldukça maliyetli olan ve petrol arama ve üretme faaliyetlerinde teknoloji transferi de sağlanacaktır. Ancak, yeni Petrol Kanunu’nun tüm bu olumlu yönlerinin yanı sıra milli menfaatlerimizin daha fazla sağlanması amacıyla bazı maddelerinin yeniden değerlendirilmesi ihtiyacının söz konusu olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca, Yeni Petrol Kanunu’nun Kabotaj Kanunu’ndan muaf tutulması ile yabancı şirketlere imtiyaz hakkı verilmiştir. Kabotaj Kanunu 19 Nisan 1926 Tarihinde kabul edilmiş olup, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanunu ile Türkiye Limanları ve sahilleri arasında, karasularında, göller ve akarsularda yük ve yolcu taşınması gibi her türlü ticari faaliyetlerin Türk Bayrağı taşıyan gemilerce yapılması kabul edilmiştir.
Kaynak: ORSAM
Dr. Jale Nur ECE
ORSAM Rapor No: 162
