İlk kez 2005 yılında Rusya ile Ukrayna arasında patlak veren enerji krizi ve bu krizi takip eden gelişmeler, Avrasya ülkelerinin enerji politikalarını gözden geçirmelerine neden olmuştur. Kendi enerji güvenliklerini sağlamak ve Rusya’nın bölgedeki enerji alanındaki hâkimiyetini kırmak için Avrupa ülkeleri, Rusya’nın hayata geçirdiği ve planladığı boru hatlarına alternatif arayışı içine girerken, Rusya da transit konusunda Ukrayna ve Beyaz Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmak amacıyla başta Kuzey Akım ve Güney Akım olmak üzere yeni projeler ortaya atmıştır. Bu arada enerji kaynaklarına sahip ve bugüne kadar enerji kaynaklarını dünya pazarına ulaştırma konusunda büyük ölçüde Rusya’ya bağlı olan Orta Asya ve Kafkasya ülkeleri de hiç şüphesiz yeni güzergâh arayışını sürdürmektedirler. Bundan dolayıdır ki enerji kaynaklarına ihtiyaç duyan Avrupa ülkeleri ile bu kaynaklara sahip olan eski Sovyet cumhuriyetlerinin çıkarları örtüşmektedir.
Rusya devre dışı bırakılarak Orta Asya-Kafkasya enerji kaynaklarının Avrupa’ya ulaştırılması amacıyla ortaya atılan önemli projelerin başında Trans-Hazar Boru Hattı gelmektedir.
Trans-Hazar Boru Hattı’nın hayata geçirilmesi konusunda son günlerde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Proje taraflarının (AB, Azerbaycan ve Türkmenistan) önümüzdeki günlerde imza atacağı iki önemli anlaşma metni hazırlanmıştır. Avrupa Enerji Komisyonu, Azerbaycan ve Türkmenistan yetkilileri tarafından imzalanacak ilk anlaşma, tarafların söz konusu projeyi desteklediklerini ve bu yöndeki kararlılıklarını ifade etmesi açısından önem arz etmektedir. İkinci belge ise Azerbaycan ile Türkmenistan arasında imzalanacaktır. Taraflar boru hattının inşaatı ve projenin hayata geçirilmesi konusunda uzun süreden beri görüşmeler yapmakta ve konuyla ilgili büyük ölçüde mutabakata varmışlardır.
Türkmenistan’ın Trans-Hazar Boru Hattı’na yılda 20 milyar metre küp gaz tedarik etmesi beklenmektedir. Yine boru hattı için Azerbaycan’ın Şahdeniz gaz yatağından gaz aktarması planlanmaktadır. Azerbaycan ile Türkmenistan’ın yanı sıra Kazakistan’ın da projeye katılımı söz konusudur.
Bilindiği gibi, Trans-Hazar Boru Hattı’nın yanı sıra Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak isteyen Avrupa ülkeleri Nabucco Projesine de önem vermektedirler. Ancak çeşitli nedenlerden dolayı (en başta gazın bulunamaması ve maddi sorunlar) Nabucco, bir türlü hayata geçirilemediği gibi, Rusya alternatif projeler geliştirmeye ve hayata geçirmeye devam etmektedir.
