Başbakanlık Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı ile Mustafa Kemal Üniversitesi (MKÜ) tarafından MKÜ Atatürk Konferans Salonunda “Cemil Meriç 100 Yaşında” adlı anma programı düzenlendi. Programa Hatay Valisi Erdal Ata, Başbakanlık Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs, Hatay Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Serdar Güven, Atatürk Kültür Merkezi Başkan Vekili Zeki Eraslan, Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hasan Kaya, Cemil Meriç’in kızı Prof. Dr. Ümit Meriç ile çok sayıda davetli katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından başlayan etkinlik, ünlü düşünür Cemil Meriç’in hayatının anlatıldığı “Cemil Meriç” adlı (TRT 2016 Yapımı) sinevizyon gösterisiyle devam etti.
Programda bir konuşma yapan Hatay Valisi Erdal Ata; “İlimizin yetiştirdiği, ülkemizin çok önemli bir değeri olan büyük fikir adamı edebiyatçı Cemil Meriç’i doğumunun 100. yılında bir kere daha anmak, onun zihinlerde yarattığı meşaleyi yeni nesillerimize anlatmak amacıyla düzenlenen konferans vesilesiyle aranızda bulunmaktan büyük mutluluk duyduğumu ifade ediyorum.” dedi.
Vali Ata, Cemil Meriç’in kendisini günlüklerinin yer aldığı ‘Jurnal’ kitabında hayatını Türk irfanına adayan münzevi ve mütecessis bir fikir işçisi sözleriyle tanımladığını kaydederek, “Mütefekkir Cemil Meriç, 100 yıl önce bu topraklarda doğdu. Savaşın, işgalin, bağımsızlık mücadelesinin içinde kitaplarıyla büyüyen Cemil Meriç, sonsuz öğrenme arzusuyla durmaksızın hakikatin arayıcısı olmuş, onu bulup tüm insanlığın hayrına ülküsünü, hayatını adamış bir aydındır.” ifadesini kullandı.
Vali Ata, Cemil Meriç’in tüm yokluk ve imkânsızlıklara rağmen 100 yıl öncesinin Hatay’ında kendisini yetiştirebilmiş, batıyı da doğuyu da tanımış ve bu iki medeniyetin çekim alanında kalan, kendi kültürünün ve kendi insanının buhranını görmüş, anlamış bir düşünür olduğunu aktardı.
Cemil Meriç’in başlıca işinin düşünmek ve düşündüklerini cemiyete sunmak olduğunu sözlerine ekleyen Vali Ata, “Cemil Meriç, iki kültür arasında sıkışıp kalmış toplumun kendisini bulması için çok yerinde tespitler yapmış, çözüm önerileri sunmuş ve doğru bildiklerini hiçbir karşılık beklemeden, anlatmayı kutsal bir görev olarak görmüştür.” diye kaydetti.
Cemil Meriç, Türkiye’nin En Önemli Meselesinin Aydın Sorunu Olduğuna İşaret Eden İlk İsimlerdendir
Başbakanlık Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örs de Cemil Meriç’in son dönem Türkiye’sinin yetiştirmiş olduğu en büyük zihinlerden, en önemli beyinlerden birisi olduğunu ifade ederek “Öz eleştiri yapmak gerekirse bizler, büyük insanlarımızı ne kadar anlıyor ne kadar değerlendiriyor, onların kıymetini nasıl biliyor ve tatbik edebiliyoruz? Dünyanın çok az ülkesinde bu büyüklükte düşünen, düşündüklerini yazabilen kendi yazdığına inanan ve inandığıyla amel eden insanlar vardır. Cemil Meriç’i her şeyden önce büyük yapan yerli ve milli bir kafa olmasıdır. Cemil Meriç, Batı’yı ve Doğu’yu herkesten iyi tanıdığı halde, milletinin öz değerlerini iyi anlamış, iyi özümsemiş ve bir ömür boyunca sağcıların bizden değil, solcuların bizden değil dediği bir dönemde arafta bırakılmış, muhteşem bir aydındır ve Türkiye’nin en önemli meselesinin aydın sorunu olduğuna işaret eden ilk isimlerdendir.” şeklinde konuştu.
Türkiye’de yaşarken kıymeti bilinmiş insan sayısının bir elin parmaklarını geçmediğini vurgulayan Örs, “Ancak öldükten sonra da kıymeti bilinen insan sayısı konusunda bir kültür kurumunun başkanı olarak çok ciddi tereddütlerim var.” dedi.
Cemil Meriç, Hatay’ımızın Yüz Akı, Gurur Kaynağımızdır
Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Hasan Kaya ise fikir adamlarının, ülkelerin hayatında kutup yıldızı gibi parlayan, toplumların vicdanı olan ve onlara yol gösteren sembolleşmiş kişiler olduğunu ve hayatlarının bitmez tükenmez çaba ve çilelerle geçtiğini belirtti. Toplum hayatında hem çağına, hem de gelecek çağlara hitabeden düşünürlere fazla rastlanmadığı çoğunlukla da bu kişilerin sağlıklarında kıymetleri de yeterince bilinmediğini ifade eden Rektör Kaya, “Ülkemizde 20. yüzyılın önde gelen fikir adamlarından biri ve Hatay’ımızın yüz akı, gurur kaynağı olan hemşehrimiz Cemil Meriç de bu tanıma tıpatıp uyan gerçek bir fikir adamıdır.” dedi.
Mustafa Kemal Üniversitesi’nde kurulan ‘Cemil Meriç Düşünce ve Kültürel Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi’ tarafından ülke çapında yazarların ve fikir adamlarının katıldığı bilimsel toplantılar düzenlendiğini, orta dereceli okullarda öğrencilere yönelik etkinlikler ve yarışmalar yapıldığını ayrıca ülke çapında Cemil Meriç ödülleri ihdas edildiğini söyleyen Rektör Kaya, “Bu etkinliklerin bir devamı olan ve ünlü fikir adamımızın doğumunun 100. yılı için düzenlenen bu toplantı Atatürk Kültür Merkezi ile ikinci ortak etkinliğimizdir. İlk olarak 2000 yılında “Ortadoğuda Osmanlı Dönemi Kültür İzleri” adlı Uluslararası bir Sempozyum düzenlenmiş, bu etkinlik de büyük yankılar uyandırmış. Hemşehrimiz Cemil Meriç için düzenlenen ve büyük bir vefa örneği olan bu toplantının da aynı ölçüde yararlı olacağına inanıyorum.” şeklinde konuştu.
Atatürk Kültür Merkezi Başkan Vekili Zeki Eraslan, Cemil Meriç’i 100 yaşında Hatay’da anmanın Başbakanlık Atatürk Kültür Merkezi olarak iki tane anlamı olduğunu belirterek, “Cemil Meriç bütün Türkiye’ye mal olmuş mümtaz bir mütefekkirdir. Pekala, Ankara ve İstanbul’da da onunla ilgili bir anma programı düzenlenebilirdi. Ancak biz Hatay’ı şu iki sebepten dolayı tercih ettik; Hatay’ın tarihin ilk yıllarından beri çeşitli dini ve etnik unsurların birlikte barış içerisinde yaşayabildiği kadim bir medeniyetin merkezi olması, diğeri ise 20. Yüzyıl Türkiye’sinin yetiştirdiği büyük mütefekkir Cemil Meriç’in doğduğu toprakların burası olmasıdır.” diye kaydetti.
Programın onur konuğu olan Cemil Meriç’in kızı Prof. Dr. Ümit Meriç de yaptığı konuşmada, “Cemil Meriç’in kim olduğunu, günümüz Türkiye’sindeki yerini ve önemini arayacağımız bu toplantıya babam adına hoş geldiniz diyorum. Bu sene Cemil Meriç’in 100. yaşına basması dolayısıyla Ankara ve İstanbul’da pek çok toplantı yapılıyor. Ama gerçekten de onun dünyaya gözlerini açtığı Hatay’da, Mustafa Kemal Üniversitesi’nde bu toplantının yapılması ayrı bir önem taşımaktadır.” sözlerine yer verdi.
Protokol konuşmalarının ardından çeşitli üniversite ve kurumlardan gelen konuklar Cemil Meriç’in düşünce ve fikir dünyası hakkında konuşmalar yaptılar.
Konuşmacılar arasında şu isimler yer aldı:
“Prof. Dr. Fazıl GÖKÇEK (Ege Ü. Edebiyat Fak.), Prof. Dr. Kemaleddin TAŞ (Süleyman Demirel Ü. İlahiyat Fak.), Prof. Dr. Kenan ÇAĞAN (Afyon Kocatepe Ü. Fen-Edb. Fak.), Prof. Dr. Kurtuluş KAYALI (A.Ü. DTCF), Doç. Dr. Ali FİDAN (KTÜ İlahiyat Fak.), Yrd. Doç. Dr. Sabahattin ÇAĞIN (DEÜ Buca Eğitim Fak.), Dr. Cafer VAYNİ (MEB), Dr. Muhittin BİLGE (RTÜK), Dr. Necmettin TURİNAY (TOBB ETÜ Fen-Edb. Fak.), Dr. Nevzat YAVUZ (TÜBİTAK Başkanlık Danışmanı), Okt. Halil AÇIKGÖZ (İstanbul Ü. Edebiyat Fak.), Burhanettin KAPUSUZOĞLU (TİKA Başkanlık Danışmanı)”
