İş Güvenliği Uzmanı Mühendis Serap Arıcan; “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre Türkiye’de her gün 172 iş kazasının yaşandığını, bu kazalarda 4 kişinin ölürken, 6 kişinin iş göremez hale geldiğini, 2002 -2012 yılları arasında toplam 12 bin 686 işçinin iş kazalarında hayatını kaybettiğini, Türkiye’de iş kazalarının en sık yaşandığı sektörlerin başında inşaat sektörünün geldiğini’’ belirtti.
İş kazalarının manevi boyutunun yanı sıra maddi sonuçları da olduğuna dikkat çeken Arıcan, “2012 ILO verilerine göre, dünya genelinde her yıl 230 milyondan fazla iş kazası yaşanıyor. 160 milyon kişi meslek hastalıklarına yakalanırken, 2.4 milyon insan bu iş kazalarında hayatını kaybediyor. Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine göre Türkiye, iş kazaları sonucu ölümlerde Cezayir ve El Salvador’dan sonra üçüncü sırada yer alıyor.
Türkiye, 2003’ten bu yana iş kazaları nedeniyle 50 milyon liralık ekonomik zarara uğradı. Kanuni düzenlemeler de bir yere kadar etkili olu-yor. Ondan sonrası iş verenin duyarlılığıyla ilgili. Bu gidişe herkesin elbirliğiyle dur demesi gerekiyor’’diyerek sözlerine devam etti.
İş Güvenliği Uzmanı Serap Arıcan, Ülkemizde önemli bir sorun olan iş kazası ve meslek hastalıklarının, özelikle 2012 yılında meydana gelen ölümlü iş kazalarının 120 kişi civarında olduğu, bu tür olumsuzlukların kaza olmaktan çıktığı, önlenemeyen cinayet haline dönüştüğü dikkate alındığında çalışma hayatındaki bu eksikliği ve olumsuzlukları ortadan kaldırmak amacı ile Devlet’in 30 Haziran 2012 de Resmi Gazetede yayımlayıp 01 Ocak 2013 te yürürlüğe koyduğu 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu ile bu kayıpların önlenmesi adına büyük bir adım attığını ve yasanın uygulanmasında işverenlere de büyük sorumluluklar düştüğünün altını çizdi.
NEDİR BU 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUN GETİRDİKLERİ?
Kanunun, kamu ve özel sektöre ait tüm işlere ve işyerlerine, faaliyet konularına bakılmaksızın, bu işyerlerinin işveren, işveren ve-kili, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına uygulanacağını; ancak Türk Silahlı kuvvetleri, Genel Kolluk Kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetlerini, Afet ve Acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerini,ev hizmetlerini, çalışanı olmadan kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapan, hükümlü ve tutuklulara yönelik, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerini kapsayan iş kollarının bu uygulamanın dışında tutularak istisna olarak kabul edildiğini belirtti.
Sorumluluk işverene ait olmakla birlikte; iş sağlığı ve güvenliğinin iş yerinin bütününde benimsenmesi ve uygulanması sağlanacak. Risk değerlendirmeleri sürekli olarak gözden geçirilecek. İş kazası veya meslek hastalığı ortaya çıktıktan sonra neler yapılacağı değil, iş kazası ve meslek hastalığının önlenmesi için atılacak adımlar esas olacak. Bu kapsamda işveren; çalışanları ile birlikte işin her aşamasında işten kaynaklı tehlikeleri sürekli olarak tespit ederek, muhtemel risklere karşı tedbir alacak. İşveren uzmanlık gerektiren konularda iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi veya OSGB’lerden hizmet alabilecek.
1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre, kapıcı, bahçıvan veya güvenlik görevlisi çalıştıran apartmanlar dahil Risk Analizi’nin yansıra Acil Durum Planı hazırlaması ve Çalışanlarına İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimini de vermesi gerektiğini, yasa hükümlerini yerine getirmeyen işyerlerini yüklü miktarda ceza beklediğini, vatandaşın büyük bölümünün uygulama-dan haberdar olmadığını ifade eden Arıcan, 6331 sayılı kanuna göre; kapıcı, bahçıvan veya güvenlik görevlisi çalıştıran apartmanlar da işyeri sayılıyor. Herhangi bir çalışanı olmayan apartmanların risk değerlendirmesi yapma zorunluluğu bulunmuyor. İşçi çalıştıran apartmanlar, alt işverenler ve kamu kurum kuruluşları da dahil olmak üzere tüm işyerlerinin 1 Ocak 2013’ten itibaren Risk Değerlendirmesini, Acil Eylem Planını yapmış ya da yaptırmış olması gerekiyor. Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene 3.000 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için 4500 TL idari para cezası uygulanacak. İşyerlerinde Risk Analizi ve Acil Durum Planlarının yapılmış olması sorumluların yükümlülüklerini ortadan kaldırmıyor, gerekli önlemleri de almak gerekiyor. Mevzuatta belirtilen durumlar dışında, Risk Analizi ve Acil Durum Planları, apartmanlar gibi az tehlikeli işyerleri için 6, tehlikeli sınıfa giren işyerleri için 4, çok tehlikeli işyerlerinde ise 2 yılda bir yenilenmesi gerekiyor. Çalışan sayısı 50’nin üzerinde olan işyerlerinde, yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli bulundurma zorunluluğu getirildi. 50’nin altında çalışanı olan “tehlikeli ve çok tehlikeli” sınıftaki işyerlerinde 01 Ocak 2014’ten itibaren, kamu kurum ve kuruluşları ile 50′ den az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde ise 01 Temmuz 2016’dan itibaren İş Güvenliği Uzmanı, İş Yeri Hekimi Ve Diğer Sağlık Personeli bulundurma zorunluluğu başlayacak. İş Güvenliği Uzmanı Ve İşyeri Hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi başına 5.000 TL., aykırılığın devam ettiği her ay için yine 5.000 TL idari para cezası uygulanacak.” dedi.
