Yıkanma veya su ile arınma yalnızca insana özgü bir eylemdir. İnsan bu eylemini; yaşam ve inanç kültürünün; evrimsel gelişim süreci içinde, değişik yöntem ve gelenekleri kullanarak geliştirmiştir.
Söz gelimi; Hinduların Ganj nehrini kutsal saymaları ve nehir kenarına tapınaklarını kurmaları; nehirde yıkandıktan sonra ibadet ritüellerini gerçekleştirmeleri. Hititlerin; kurban kesiminden önce su ile yıkanmaları. Helenlerde ve Romalılarda hem arınma hem de eğlence mekanı olarak kullanmaları. Hıristiyanlıktaki su ile vaftiz ritüeli. Müslümanlıkta su ile alınan abdest geleneği ve buna benzer birçok toplumların kullandıkları gelenek ve göreneklerde su; yalnızca bir yıkanma ve temizlenme aracı olarak değil, aynı zamanda inanç ritüellerinin önemli bir aracıdır. Hamam mimarisi ve kültürünü, yerleşik düzende ilk uygulayanlar Romalılardır.
Bizanslılar ve Osmanlılar bu kültürü, kendi gelenek ve göreneklerine uygulayarak geliştirmişler ve bugünkü “Türk Hamamı” kültürünü oluşturmuşlardır. Hamam kültürü; toplumsal bir hizmete yönelik olarak kurgulanmıştır. Bireyler, hamamda özel bir hizmet almalarına rağmen, kullanım açısından hamam, mekan olarak toplumun geneline açıktır. Herkes hamama gidebilir. Hamamı; yıkanma ve arınma yeri olarak kullanabilir. Ayrıca hamamlar, kültürel ve siyasi düşüncelerin paylaşıldığı, konuşulduğu bir mekan olarak da kullanılmaktadır…
Yazı ve fotoğrafların devamı HatayKeşif Dergisinde
Yazı: Julyet Jülide NASEH
