Hatay’da el ve ayakları üzerinde yürüyen ailenin sırrı 10 yıl sonra çözüldü. 2005 yılından bu yana bilim dünyasının konuştuğu Hataylı Ulaş ailesi fertlerinin sanıldığı gibi ‘tersine evrim’ değil, genetik bir bozukluğa bağlı olarak böyle yürüdüğü sonucuna varıldı.
Yaşları 18 ile 34 arasında değişen beş kardeşin farklı tarzda yürüyüşleri ilk olarak 2005 yılında fark edilmişti. Ailenin ebeveynlerinde ve diğer 12 kardeşlerinde ise böyle bir durum söz konusu değildi.
Bilim dünyasında büyük yankı uyandıran yürüme bozukluğunun yanı sıra zeka geriliği ve konuşma bozukluğu da görülen Ulaş ailesinin ‘tersine evrim’in kanıtı olabileceği iddia edilmişti. Ancak, Teksas Üniversitesi araştırmacıları, ‘cerebellar hypoplasia’ denilen ve bireyin denge hissine hasar veren genetik bozukluktan mustarip olduğu sonucuna vardı. Teksas Üniversitesi’nden Liza Shapiro insanlarda görülen dört ayak üzerinde yürümenin “evrimsel varsayımlarla değil biyomekanik açıklamalarla” anlaşılabileceğini söyledi.
GERÇEKTEN ‘MAYMUN’ GİBİ Mİ YÜRÜYORLAR?
‘PLOS One’ bilim dergisinde yayımlanan raporda kardeşlerin dört ayakları üzerinde yürümekle birlikte maymunlardan farklı yürüdüğü de vurgulandı. Buna göre, insan olmayan primatlar yürürken sağ el-sol ayak/sol el sağ ayak ile hareket ediyor. Ulaş ailesinin fertleri ise hareket ederken sol el sol ayak/sağ el sağ ayak şeklinde ilerliyor. Başka bir deyişle Ulaş ailesinin fertleri, maymunlar gibi ‘sağ el, sol ayak’ şeklinde değil elleri ve ayaklarının üzerinde yürümeleri istenen sağlıklı insanların da tercih ettiği şekilde hareket ediyor.
ÜNER TAN SENDROMU NEDİR?
Ulaş ailesi, Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Bilimler Akademisi üyesi olan Prof. Dr. Üner Tan aracılığıyla gündeme gelmişti. Prof. Dr. Üner Tan, kendi adını verdiği sendromun üç önemli belirtisi olduğunu söylüyordu. “Bunlardan birincisi atalarımız gibi iki el iki ayak üzerinde gergin bacaklarla yürüme. İkincisi primitif konuşma (konuşma gelişiminin başlangıcı), üçüncüsü de primitif zekâ (zekâ gelişiminin başlangıcı). Bir sendromun, sendrom olması için bir defa görmek yeterli değil. Birçok yerde bulunması gerekir. Ben şimdiye kadar yedi aile buldum.”
Prof. Dr. Tan’a göre yavaş yavaş ortaya çıkan sendromun ilk nedeni genetik ve akraba evliliği yapan ailelerde görülüyor. İkinci nedeninin çevresel faktörler, üçüncüsü de beslenme yetersizliği ve vitamin eksikliği.
Üner Tan Sendromu üzerinde daha sonra yapılan araştırmalarda insanlarda el-ayak üzerinde yürüme ile ilişkili ilk geni tanımladıklarını iddia edilmişti. Amerikan Bilimler Akademisi’nin resmi yayın organı olan Proceedings of the National Academy of Sciences’ta (PNAS), çok düşük yoğunluklu lipoprotenin reseptör (very low density lipoprotein receptor – VLDLR) geninin evrim sürecini aydınlatmada önemli bilgiler verebileceği sonucuna varılmıştı.
(daily mail, radikal.com.tr)
