Fazla oy pusulaları için YSK’dan açıklama

Cumhurbaşkanı seçimi için gereğinden fazla oy pusulası bastırıldığı, sorumluluğun kime ait olduğu, sayımın yapılıp yapılmadığı ile ilgili YSK’dan açıklama yapıldı.

Yüksek Seçim Kurulundan yapılan açıklama şu şekilde;

298 sayılı Kanunun 14. maddesi Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkilerini belirlemektedir. 1. fıkrasında oy pusulası konulacak zarfların imali, 2. fıkrasında da birleşik oy pusulalarının basımı düzenlenmiştir. Yasa gereğince oy pusulaları ve zarfları Yüksek Seçim Kurulu tarafından bastırılmaktadır. 298 sayılı Yasanın 14/2. maddesinde oy pusulalarının 400’lük paketler halinde bastırılacağı ve her bir sandık için bir paketin ilçe seçim kuruluna gönderileceği düzenlenmiştir. Kurulumuzun 4/6/2014 tarihli, 2895 sayılı kararı ile Cumhurbaşkanı seçiminde yurt içinde bir sandık bölgesinde seçmen sayısı 400 olarak, yurt dışında ise 10/12/2013 tarihli, 581 sayılı kararla 700 olarak belirlenmiştir.

Kurulumuz 11/6/2014 tarih, 2952 sayılı kararıyla 400 seçmenin oy kullanacağı sandık için gönderilecek oy pusulasının 298 sayılı Kanunun 86. maddesinin ikinci fıkrası ile aynı Kanunun 94. maddesi hükümleri de gözetilerek 420, 700 kişinin oy kullanabileceği yurt dışı sandık için 720’lik paketler halinde hazırlatılmasına karar vermiştir.

298 sayılı Kanunun 14. maddesinin 2. fıkrası sandıklarda oy kullanacak seçmenin 400’den az olması halinde dahi standart paketler halinde oy pusulalarının gönderilmesini öngörmüştür. Kurulumuz da bu nedenle seçmen sayısı 400’ün altında bulunan sandıklara da yasa gereği standart paketler göndermiştir.

Cumhurbaşkanı seçiminde 42 gümrük kapısında oy kullandırılmaktadır. Gümrüklerde oy kullanacak seçmen sayısı kesin olarak bilinemediğinden 400’lük paketler halinde toplam 1.500.000 adet oy pusulası ilçe seçim kurullarına gönderilmiştir.

İlçe seçim kurullarına sandıkların %2”si kadar yedek paket gönderilmektedir. Bunun ne derece doğru olduğu Düsseldorfta yaşanan su baskınında anlaşılmıştır. 156 sandıkta 112.320 adet oy pusulası zayi olmuş olup, tutanakla imha ettirildikten sonra yeniden gönderilmiştir.

Bu açıklamalardan sonra Yüksek Seçim Kurulunca bastırılan toplam 75.708.180 adet birleşik oy pusulasının dağılımı şöyle yapılmıştır.

Oy pusulalarının güvenli bir şekilde bastırılıp dağıtıldığı bilinmelidir. Tutanakla bastırılan oy pusulası ve zarfları yukarıda belirtilen planlama doğrultusunda ilçe seçim kurullarına gönderilmektedir.

Oy pusulası paketlerinin kaçar adet bastırılacağı yasa gereği Yüksek Seçim Kurulu tarafından kararlaştırılmakta olup, kararın alındığı tüm toplantılara Ülke seçmeninin % 95’ini oluşturan Adalet ve Kalkınma Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi ve Halkların Demokratik Partisi temsilcileri de katılmaktadır. Oy zarfları ve birleşik oy pusulalarının gönderildiği ve tutanakla teslim edildiği ilçe seçim kurullarında da ilçede en çok oy almış dört siyasi parti temsilcisi ile ilçe seçim kurullarının oy zarflarını ve birleşik oy pusulalarını tutanakla teslim ettiği sandık kurullarında en çok oyu alan beş siyasi parti temsilcisi bulunmaktadır.

Görüldüğü gibi birleşik oy pusulası basım kararında, oyların kullanılıp artan birleşik oy pusulalarının tutanakla tespiti aşamalarının tamamında siyasi partiler olduğu gibi, ilçe seçim kurulları ile sandık kurullarında, oy dağılımının Ülke genelinde yaklaşık % 95’ini temsil eden iktidar, ana muhalefet ve muhalefet partilerinin temsilcileri bulunmaktadır. Ortada gezen, denetlenemeyen oy pusulası yoktur.

Genel Bilgi

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101 ve 102. maddeleri ile 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 3. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olup, (6271 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi gereğince, Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır.)

Cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır.

Hâlen görev yapmakta olan Cumhurbaşkanının görev süresinin 28 Ağustos 2014 tarihinde dolacak olması nedeniyle, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 5678 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle değişik 101. maddesi ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca halk tarafından seçilecek olan Cumhurbaşkanının seçim tarihi, Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilk oylama 10 Ağustos 2014 Pazar günü, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise ikinci oylama 24 Ağustos 2014 Pazar günü olarak belirlenmiştir.

Yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın bulundukları ülkede oy kullanma tarihleri ve gün sayısı farklılık göstermekle birlikte ilk oylama 31 Temmuz – 3 Ağustos 2014, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise 17 – 20 Ağustos 2014 tarihleri olarak belirlenmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 79. maddesindeki düzenlemeyle seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiştir.

Cumhurbaşkanı Seçimi Nasıl Yapılır?

1-Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

2- İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi hâlinde, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. Bunların dışındaki sebeplerle boşalma olması hâlinde ikame yoluna gidilemez.

3- Oylamalara tek adayla gidilmesi hâlinde, oylama referandum şeklinde yapılır. Aday geçerli oyların çoğunluğunu alması hâlinde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması hâlinde seçim yenilenir.

4- Yeni seçilen Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.